1.2.1 | Wonen: versnellen van de woningbouw van goede kwaliteit die aansluit bij de vraag |
---|---|
Toelichting op meerjarendoel | |
In 2020 hebben we de samenwerking voortgezet met onze partners in de woningbouw. Dit zijn partijen als gemeenten, regio's, corporaties, ontwikkelaars en beleggers. Met hen hebben we afspraken voor activiteiten in de Actieagenda Woningmarkt (2018) en de Woondeal Utrecht (2019). Die activiteiten hebben we in 2020 geïntensiveerd. De volgende onderwerpen zijn aan bod gekomen: Versnellen (betaalbare) woningbouw Het Rijk heeft in 2019 de Woningbouwimpuls ingesteld. Via dit instrument draagt het Rijk financieel bij aan de bouw van betaalbare woningen. En dat in regio’s waar de schaarste het grootst is. Gemeenten kunnen een aanvraag doen voor geld bij het Rijk. Ze doen dat onder de voorwaarde dat ze via cofinanciering zelf ook financieel bijdragen. In de provincie Utrecht zijn Nieuwegein (Rijnhuizen) en Utrecht (Merwedekanaalzone) gehonoreerd in de eerste tranche. Voor de tweede tranche zijn zes projecten vanuit de provincie Utrecht ingediend (Woerden, Utrecht, Nieuwegein, De Ronde Venen en Amersfoort tweemaal). Het Rijk maakt de beoordeling in februari 2021 bekend. Wij werken nauw samen met de gemeenten bij het indienen van de aanvragen vanuit inhoud en proces. We hebben de acties uit de in 2019 door het Rijk en de regio U16 ondertekende Woondeal Regio Utrecht in 2020 uitgevoerd. Een voorbeeld is het onderzoek naar de investering en middelen van corporaties binnen de U16. Daarnaast is de zogenaamde flexpool U16 opgezet. Via deze flexpool kunnen de gemeenten uit de regio U16 een financiële bijdrage aanvragen. Die is voor extra personele capaciteit om knelpunten in de woningbouw mee te helpen oplossen. Deze financiële bijdrage wordt gevoed door Rijk en provincie. Gemeenten dragen slechts 1/3 van de kosten bij een gehonoreerde aanvraag. In 2019 riep de Tweede Kamer met een motie de minister van Binnenlandse Zaken (BZK) op om een woondeal te sluiten met de regio Amersfoort. Hiermee kan het Rijk de woon- en verstedelijkingsopgave van de regio Amersfoort ondersteunen. In 2020 voerden wij samen met de regio Amersfoort en het ministerie van BZK hierover een intensief gesprek. Eind 2020 nam de Tweede Kamer een motie aan die oproept tot aansluiting van de regio Amersfoort bij de Woondeal U16. Wij dragen bij aan uitvoering van deze motie. Maandelijks sluiten wij aan bij overleg over de woningmarkt in de regio’s U16, Food Valley en Amersfoort. Wij zorgen voor verbinding en verspreiden kennis door bijeenkomsten op themaniveau te organiseren. Bijvoorbeeld over doorstroming of middenhuur. We konden geen grote bijeenkomsten houden door het coronavirus. Wel zijn er meer op maat gesneden kleine digitale bijeenkomsten gehouden met de ondertekenaars van de Actie Agenda Woningmarkt. Middenhuur Doorstroming Flexwonen / Tijdelijk wonen Bij de meeste gemeenten is geen expliciete aandacht voor flexwonen. Dat blijkt uit een brede inventarisatie die we in 2020 hebben gehouden. Deze inventarisatie van de (on)mogelijkheden van flexwonen hebben we gehouden onder gemeenten. Hieruit kwam naar voren dat de situatie per gemeente sterk verschilt. Het staat wel ‘op de agenda’, maar krijgt nog geen concrete uitwerking. We verwachten dat de behoefte aan deze flexibele woonvormen sterk zal toenemen. Dat komt door de toenemende druk aan de ‘onderkant’ van de woningmarkt. Onze aandacht gaat hierbij specifiek uit naar de huisvesting van arbeidsmigranten, naast starters en statushouders. Daarom zijn we in samenwerking met een aantal gemeenten een onderzoek gestart. Daarin onderzoeken we de huisvestingsopgave voor arbeidsmigranten in de hele provincie op kwantitatief en kwalitatief vlak. In dit kader hebben we ook de contacten met uitzendbureaus, bedrijven en huisvesters aangehaald. Daarnaast overleggen we met gemeenten om mogelijke locaties voor flexwonen scherper in beeld te krijgen. In 2021 geven we dit een vervolg. Vernieuwend Opdrachtgeverschap Regiodeal Vitale Wijken Voor het Soesterkwartier kunnen bewoners nog meepraten voordat we tot uitvoering overgaan. Bewoners uit de wijk gaan samen met medewerkers van de gemeente en provincie aan de slag. Zo gaan ze de plannen verder vormgeven. Binnen de kaders van de overeenkomst kunnen de bewoners meedenken over de plannen. De plannen voor de uitvoering zullen naar verwachting gereed zijn in de eerste helft van 2021. De provincie Utrecht is verantwoordelijk voor het delen van kennis en monitoren van de voortgang. Hiervoor hebben we met het RIVM, de Universiteit Utrecht en de GGD Utrecht een plan van aanpak opgesteld. Begin 2021 starten deze werkzaamheden. Daarnaast zien we nog een aantal kansen. In de eigen organisatie kunnen we namelijk verbindingen leggen met werkzaamheden op het gebied van energietransitie en mobiliteit. We bekijken de komende tijd of en hoe we deze kansen kunnen benutten. |
Beoogd resultaat 2020 | Status | Toelichting | |
• | De provincie heeft een bijdrage geleverd aan het oplossen van knelpunten in 7 woningbouwprojecten. | Wij hebben bij 11 projecten een bijdrage geleverd aan de oplossing. We hebben onder meer extra kwaliteit en capaciteit ingezet. | |
• | De provincie voert regie op het maken van afspraken over versterking van het huursegment (sociaal en middelduur): in 8 gemeenten hebben betrokken partijen invulling gegeven aan benodigde afspraken. | Via de Challenge Middenhuur hebben we 6 projecten ondersteund die zijn gericht op het wegnemen van concrete knelpunten voor de middenhuur. In samenwerking met een aantal gemeenten is een ‘toolbox' middenhuur in ontwikkeling. De 16 gemeenten van de Regio U16 geven invulling aan de afspraken in de werkgroep sociale huur, bijvoorbeeld aan het juridisch advies bestuurlijke borging middenhuur. | |
• | De harde plancapaciteit neemt met minimaal 10% toe. | Het aantal ‘harde’ plannen is met 10% gestegen (april 2020: 30.000; november 2020 32.300 en december 2020 33.000) | |
• | De provincie heeft minimaal 10 (sociale en middeldure huur) woningbouwprojecten ondersteund. | 11 gebiedsprojecten met een belangrijke opgave voor sociale of middeldure woningbouw zijn ondersteund. | |
• | De provincie heeft minimaal 6 projecten woningbouwontwikkeling met vernieuwend opdrachtgeverschap ondersteund. | Bij 13 projecten op gebied van vernieuwend opdrachtgeverschap hebben we advies geleverd. Hiervan hebben we 4 projecten ook financieel ondersteund. | |
• | Bovenstaande acties leiden er toe dat in 2020 ca. 7.000 woningen zijn gerealiseerd, waarvan een substantieel deel bestaat uit sociale woningbouw en woningen in het middensegment. | Onze inzet heeft er mede in geresulteerd dat eind 2020 7.875 woningen aan de woonvoorraad zijn toegevoegd. Het aandeel sociale woningbouw en woningen in het middensegment kunnen we nog niet monitoren. We hebben hiervoor namelijk nog geen betrouwbare bron gevonden. | |
• | De (regionale) samenwerking op woongebied is met de Actie Agenda Woningmarkt aantoonbaar versterkt, waarbij in elke regio de partijen zichtbaar en blijvend gecommitteerd zijn. | De samenwerking met de regio’s (U16, Regio Amersfoort en FoodValley) hebben we geïntensiveerd. Zo hebben we in samenwerking met de regio’s verschillende onderzoeken uitgevoerd en hebben we samenwerkingsprojecten opgezet (o.a. op het terrein van middenhuur, kwalitatieve woningbouwopgave, programmering). Ook corporaties, beleggers en ontwikkelaars hebben we bij verschillende projecten betrokken. De samenwerking met de corporaties in de regio’s hebben we versterkt door bijvoorbeeld het contact met de koepelorganisaties (zoals SWEV en RWU) te intensiveren. | |
• | Er is een betrokken netwerk dat activeert tot gezamenlijke acties. | De samenwerking met de regio’s hebben we versterkt. Zo werken we samen met de regio U16 en het ministerie aan de acties voortkomend uit de Woondeal. In overleg met de U16 en regio Amersfoort werken we aan de uitbreiding van de woondeal met de regio Amersfoort. In de regio Foodvalley werken we samen aan de uitvoering van de onderwerpen die genoemd zijn in de regionale woonagenda. | |
• | De versnellingsopgave woningbouw heeft een volwaardige plek in het U Ned programma en is daarmee gekoppeld aan (investeringen in) bereikbaarheidsopgaven. | In het BO MIRT van november 2020 is het rapport “Utrecht nabij, Ontwikkelperspectief verstedelijking en bereikbaarheid Metropoolregio Utrecht 2040, met een doorkijk naar 2050” vastgesteld. Hiermee zijn Rijk, provincie Utrecht en U16-gemeenten het op hoofdlijnen eens geworden over hoe de regio Utrecht zich de komende decennia moet gaan ontwikkelen. En over welke keuzes er gemaakt moeten worden om de gezamenlijke doelen voor wonen, werken, bereikbaarheid en leefbaarheid te realiseren. Het Rijk onderschrijft hiermee de enorme omvang en urgentie van de verstedelijkingsopgave. | |
• | De acties uit de Woondeal Regio Utrecht worden opgepakt en de provincie is een zichtbare partner hierin. | Enkele hoogtepunten uit behaalde resultaten zijn de flexpool, succesvolle aanvragen woningbouwimpuls, werkgroep sociale huur en juridisch advies bestuurlijke borging middenhuur. | |