Verwerving en functieverandering nieuwe natuur De geplande uitbreiding van het Utrechtse deel van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is 1.570 hectare in de periode 2011-2027. Om dit doel te halen moeten we jaarlijks nieuwe natuur realiseren. Dit doen we door de functie van gronden aan te passen, bijvoorbeeld van landbouwgrond naar natuurgrond. We kopen hiervoor gronden aan, voeren kavelruilen uit en verstrekken subsidie voor omvorming naar natuur. Voor de subsidieverstrekking hebben we twee actieve regelingen: - de SKNL-functieverandering (voor omvorming van grond al in bezit bij particulieren)
- de UVAN-regeling (voor aankoop van grond nog in bezit van een derde óf ontpachting van natuurgrond)
Van de in 2020 geplande 125 hectare nieuwe natuur is 62 hectare gerealiseerd. Wij hebben in 2020 vooral ingezet op realisatie van een achttal grote en strategische dossiers. Zo wilden we de geplande functieverandering van 125 hectare realiseren. Helaas is met de meeste van deze eigenaren tegen de verwachting in (nog) geen overeenstemming bereikt. We zijn afhankelijk van de bereidheid en wensen van deze eigenaren om gronden te kunnen omvormen ten behoeve van natuur. Daarbij is de druk op gronden in West Nederland en daarmee ook in Utrecht fors toegenomen. Dat komt door de vele doelen die neergelegd worden door overheden op het agrarisch gebied. En er zijn veel bedrijven en investeerders die zich op de grondmarkt begeven. Zij kunnen, doordat ze niet gebonden zijn aan de begrenzing van staatssteun, een hogere prijs bieden voor de verwerving van gronden. Vanuit de landbouw blijft ook de vraag naar grond groot. Die ontwikkeling staat op gespannen voet met de (Europese) natuurdoelen in het Natuurnetwerk. Als gevolg hiervan en naar verwachting ook door de stikstofaanpak en de coronacrisis zijn grondeigenaren minder bereid om gronden te verkopen of om te vormen tot natuur. Onze grondmedewerkers zijn vanwege de coronacrisis in 2020 minder goed in staat geweest aan de keukentafel te onderhandelen over verkoop of functieverandering van gronden. Door eind 2020 in overleg met de Kopgroep Akkoord van Utrecht de NNN op een aantal plekken anders te begrenzen is alsnog een deel van de geplande opgave gerealiseerd. Deze herbegrenzing houdt in dat we bekijken of de grenzen van de nog te realiseren NNN op onderdelen kunnen aanpassen. Dat doen we in overleg met betrokken organisaties. Hierdoor brengen we kansrijke gebieden die een gelijke of betere ecologische potentie hebben alsnog onder bij het NNN. Tegelijkertijd neemt het totaal van de nog te realiseren NNN niet toe. Dat komt doordat op termijn ook minder kansrijke gronden ontgrensd zullen worden. Het verkennen van kansen om door herbegrenzing NNN te realiseren zetten we in 2021 voort. We gaan planmatig inzetten op verwerving binnen een groter aantal dossiers en op realisatie met en door derden om daarmee de geplande 125 hectare voor 2021 te realiseren. We zullen eigenaren van nog te realiseren percelen binnen het NNN meer gericht benaderen. Ook denken we na over uitbreiding van het financieel instrumentarium voor de langere termijn. Met de ondertekenaars van het Akkoord van Utrecht (2011) wordt periodiek de ingezette strategie gemonitord en zo nodig bijgesteld om de gestelde doelen te behalen. Tot slot is in 2020 ruim 170 hectare natuur binnen het NNN in eigendom bij de provincie verkocht. We hebben deze grond verkocht aan terreinbeherende organisaties en een particulier. Hiermee stellen we langdurig beheer van deze gronden veilig. Inrichting nieuwe natuur Naast verandering van de functie van de grond richten we de grond ook in. Hiermee maken we de grond geschikt voor waardevolle natuur met een hoge biodiversiteit. De totale inrichtingsopgave is 4.270 hectare. Naast de genoemde 1.570 hectare lag er sinds 2011 nog circa 2.700 hectare grond die ook nog ingericht moet worden. Van de in 2020 lineair geplande 200 hectare inrichting hebben we 93 hectare gerealiseerd. Vooral in het Westbroekse Zodden gebied. Ondermeer als gevolg van aanwezigheid van PFAS in de bodem is de inrichting in een aantal gebieden vertraagd. In 2021 worden naast het resterend gedeelte van de Oostelijke Vechtplassen ook de Elster Buitenwaard, de Voorveldse Polder, diverse deelgebieden in Groot Wilnis-Vinkeveen en delen van een aantal andere gebieden ingericht. Daarmee wordt conform planning de lagere realisatie in 2020 grotendeels gecompenseerd. |