7.4.1 Opstellen visie regiovorming en uitvoeren

7.4.1	Opstellen visie regiovorming en uitvoeren
Toelichting op meerjarendoel
In 2020 is gewerkt aan het programma Sterk Utrechts Bestuur wat gericht is op het vergroten van de regionale slagkracht en bijdraagt aan een kwalitatief beter bestuur. De provincie heeft het programma opgesteld met betrokkenheid van gemeenten en waterschappen en wil bijdragen aan succesvol samenwerken om zo opgaven verder te brengen. In het programmaplan is onder andere aandacht voor rol(wisselingen), relatie en verbinding en het delen van kennis en ervaringen. Vaststelling van het programmaplan door Provinciale Staten is voorzien in Q2 van 2021. Evaluatie herindeling Vijfheerenlanden: In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) heeft een extern bureau het proces van de herindeling Vijfheerenlanden geëvalueerd. Het Eindrapport procesevaluatie is op 2 november 2020 door de minister van BZK aan de Tweede Kamer gestuurd . Naar aanleiding van de aanbevelingen wordt het Beleidskader gemeentelijke herindelingen op twee onderdelen aangepast. Ten eerste het criterium ‘regionale belangen’ en ten tweede het opnemen van procesafspraken als een provinciegrens wijzigt. BZK betrekt de gemeenten (VNG) en de provincies (IPO) bij de aanpassingen van het beleidskader. Daarnaast start BZK een drietal initiatieven voor: 1) het inventariseren of een in- en uittredingregeling moet worden opgenomen voor wettelijke samenwerkingsverbanden in de Wet arhi; 2) het opstellen van een specifieke handreiking over de berekening van in- en uittredingskosten uit wettelijke samenwerkingsverbanden; 3) het met andere relevante ministeries onderzoeken van financiële compensatie voor de gevolgen van een herindeling voor wettelijke samenwerkingsverbanden en herindelende gemeenten. De provincies Zuid-Holland en Utrecht hebben een intensief en constructief overleg gehad over de financiële verrekening herindeling Vijfheerenlanden. De provincies hoopten dit dossier in 2020 met overeenstemming af te ronden. Helaas hebben de provincies moeten constateren dat over het dossier verrekening restant rijksbijdrage Merwedekanaal geen overeenstemming was te bereiken. Binnen de mogelijkheden van de Wet algemene regels herindeling hebben wij in de zomer van 2020 de minister van BZK gevraagd om het totale bedrag van de verrekening vast te stellen. De verwachting is dat de minister van BZK in 2021 het verrekeneningsbedrag vaststelt.

7.4.1

Opstellen visie regiovorming en uitvoeren

Toelichting op meerjarendoel

In 2020 is gewerkt aan het programma Sterk Utrechts Bestuur wat gericht is op het vergroten van de regionale slagkracht en bijdraagt aan een kwalitatief beter bestuur. De provincie heeft het programma opgesteld met betrokkenheid van gemeenten en waterschappen en wil bijdragen aan succesvol samenwerken om zo opgaven verder te brengen. In het programmaplan is onder andere aandacht voor rol(wisselingen), relatie en verbinding en het delen van kennis en ervaringen. Vaststelling van het programmaplan door Provinciale Staten is voorzien in Q2 van 2021.

Evaluatie herindeling Vijfheerenlanden:
In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) heeft een extern bureau het proces van de herindeling Vijfheerenlanden geëvalueerd. Het Eindrapport procesevaluatie is op 2 november 2020 door de minister van BZK aan de Tweede Kamer gestuurd . Naar aanleiding van de aanbevelingen wordt het Beleidskader gemeentelijke herindelingen op twee onderdelen aangepast. Ten eerste het criterium ‘regionale belangen’ en ten tweede het opnemen van procesafspraken als een provinciegrens wijzigt. BZK betrekt de gemeenten (VNG) en de provincies (IPO) bij de aanpassingen van het beleidskader. Daarnaast start BZK een drietal initiatieven voor:
1)   het inventariseren of een in- en uittredingregeling moet worden opgenomen voor wettelijke samenwerkingsverbanden in de Wet arhi;
2)   het opstellen van een specifieke handreiking over de berekening van in- en uittredingskosten uit wettelijke samenwerkingsverbanden;
3)   het met andere relevante ministeries onderzoeken van financiële compensatie voor de gevolgen van een herindeling voor wettelijke samenwerkingsverbanden en herindelende gemeenten.

De provincies Zuid-Holland en Utrecht hebben een intensief en constructief overleg gehad over de financiële verrekening herindeling Vijfheerenlanden. De provincies hoopten dit dossier in 2020 met overeenstemming af te ronden. Helaas hebben de provincies moeten constateren dat over het dossier verrekening restant rijksbijdrage Merwedekanaal geen overeenstemming was te bereiken. Binnen de mogelijkheden van de Wet algemene regels herindeling hebben wij in de zomer van 2020 de minister van BZK gevraagd om het totale bedrag van de verrekening vast te stellen. De verwachting is dat de minister van BZK in 2021 het verrekeneningsbedrag vaststelt.


	Beoogd resultaat 2020	Status	Toelichting
•	Er ligt een vastgesteld plan van aanpak Sterk Bestuur;		Het programma Sterk Utrechts Bestuur is ontwikkeld. Bij de totstandkoming van het programma is gesproken met de gemeenten en waterschappen binnen de provincie. De wensen en behoeften vanuit deze partijen zijn meegenomen om tot een breed gedragen plan te komen. De vaststelling vindt plaats in Q2 2021.

•	Op basis van het plan van aanpak wordt samen met de gemeenten een beeld (“foto”) uitgewerkt op regiovorming en uitvoeringskracht.		Hoe we in de provincie aan de slag gaan met regionale samenwerking en het versterken van de uitvoeringskracht is onderdeel van het programma Sterk Utrechts Bestuur (SUB). Dit programma is samen met gemeenten en waterschappen opgesteld. In het 3e en 4e kwartaal van 2021 krijgt dit een vervolg in programmalijn 1 door verder in te zoomen op verantwoordelijkheden, rolwisselingen en gezamenlijke afspraken bij samenwerking.


•	De regionale omgevingsagenda Lopikerwaard is gereed.		De gemeenten Lopik, Montfoort, Oudewater, Woerden en IJsselstein en waterschap HDSR hebben gezamenlijk de 'Regionale Omgevingsagenda Lopikerwaard 2040' ontwikkeld en vastgesteld. Deze agenda geeft richting aan de gezamenlijke wensen en ambities rondom ruimtelijke ontwikkelingen in de kernen en het unieke landschap. Daarnaast helpt de agenda bij de ontwikkeling van de lokale omgevingsvisie. De provincie heeft een verbindende rol gespeeld om partijen bij elkaar te brengen. Dit is een mooi voorbeeld van regionale krachtenbundeling om gezamenlijke opgaven aan te pakken en te realiseren.


•	De provincie wordt gezien als een constructieve partner van de U10 waarmee goed zaken is te doen. Er is een duidelijk kader voor de rol van de provincie in dit netwerkverband.		Binnen het U10 netwerkverband wordt er op bestuurlijke en ambtelijke zijde nauw en constructief samengewerkt met inachtneming van ieders rol, positie en verantwoordelijkheid.